غذاهای محلی شیراز، سفری به غذاهای معروف شیراز

شیراز، نگین فرهنگی ایران، شهری است که نه تنها با شعر حافظ و سعدی و عطر بهارنارنج شناخته می‌شود، بلکه غذاهای محلی شیراز آن را به بهشتی برای عاشقان طعم و غذا تبدیل کرده است. وقتی صحبت از غذاهای سنتی شیراز می‌شود، تصاویری از سفره‌های رنگارنگ با عطر زعفران، طعم آبلیمو تازه و ترکیب هنرمندانه سبزیجات معطر در ذهن نقش می‌بندد. غذاهای اصیل شیراز ریشه در تاریخ و فرهنگ غنی این منطقه دارند و هر کدام داستانی از زندگی مردم این دیار را روایت می‌کنند. از غذاهای قدیمی شیراز که نسل به نسل منتقل شده‌اند تا خوراک‌های محلی شیراز که هنوز هم در خانه‌ها و رستوران‌های این شهر طبخ می‌شوند، همه و همه بخشی از هویت شیراز را تشکیل می‌دهند.

چه چیزی غذاهای محلی شیراز را این‌قدر خاص می‌کند؟ شاید استفاده از مواد اولیه تازه و محلی، یا شاید دستور پخت‌هایی که با دقت و عشق تهیه شده‌اند. در این مقاله، ما شما را به سفری خوشمزه در دنیای غذاهای سنتی شیراز می‌بریم و لیستی از معروف‌ترین غذاهای این شهر را با جزئیات ارائه می‌دهیم.

اگر علاقه‌مند به یادگیری دستور پخت غذاهای شیرازی هستید یا می‌خواهید بدانید چرا این غذاها در میان گردشگران محبوبیت دارند، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید. هدف ما این است که نه تنها با غذاهای اصیل شیراز آشنا شوید، بلکه انگیزه پیدا کنید تا طعم این خوراک‌های محلی شیراز را خودتان تجربه کنید؛ چه در سفر به شیراز و چه در آشپزخانه منزلتان. بیایید ببینیم شیراز چه طعم‌هایی برای ما آماده کرده است!

تاریخچه غذاهای سنتی شیراز

غذاهای شیراز تنها یک مجموعه از دستور پخت‌ها نیستند؛ آن‌ها آیینه‌ای از تاریخ، فرهنگ و سبک زندگی مردمان این سرزمین‌اند. شیراز، که از دوران هخامنشیان و ساسانیان یکی از مراکز مهم تمدن پارسی بوده، در آشپزی خود نیز ردپای این گذشته باشکوه را حفظ کرده است. غذاهای قدیمی شیراز مثل آش سبزی یا یخنی، ریشه در سنت‌هایی دارند که به قرن‌ها پیش بازمی‌گردند. در آن زمان، استفاده از مواد اولیه محلی مانند زعفران، انار، به و سبزیجات معطر، نه تنها به دلیل فراوانی این محصولات در باغ‌های شیراز بود، بلکه نشان‌دهنده ذوق و هنر آشپزی پارسی نیز محسوب می‌شد.

در دوره صفویه، زمانی که شیراز به عنوان یکی از پایتخت‌های فرهنگی و تجاری ایران شکوفا شد، غذاهای سنتی شیراز تحت تأثیر تبادلات فرهنگی با مناطق دیگر قرار گرفتند. برای مثال، ترکیب طعم‌های ترش و شیرین در خوراک‌های محلی شیراز مثل دوپیازه آلو، یادآور تأثیر آشپزی عربی و هندی است که از طریق تجارت به این منطقه راه یافت.

با این حال، غذاهای اصیل شیراز هویت خود را حفظ کردند و با تکیه بر سادگی و طعم طبیعی مواد اولیه، از دیگر سبک‌های آشپزی متمایز شدند. باغ‌های معروف شیراز، مانند باغ ارم و باغ عفیف‌آباد، نقش بزرگی در شکل‌گیری این غذاها داشتند؛ میوه‌هایی مثل انار و به، که در این باغ‌ها کشت می‌شدند، به عناصر اصلی بسیاری از غذاهای شیراز تبدیل شدند.

در طول زمان، دستور پخت غذاهای شیرازی از نسلی به نسل دیگر منتقل شد و زنان شیرازی با دقت و خلاقیت، این سنت را زنده نگه داشتند. غذاهایی مثل کلم‌پلو یا قنبرپلو که امروز به عنوان غذاهای سنتی شیراز شناخته می‌شوند، نشان‌دهنده این پیوستگی فرهنگی‌اند. این تاریخچه غنی باعث شده که غذاهای قدیمی شیراز نه تنها در میان مردم محلی، بلکه در میان گردشگرانی که به دنبال تجربه‌ای اصیل هستند، محبوبیت پیدا کنند. در ادامه، با معروف‌ترین این غذاها آشنا می‌شویم و می‌بینیم که چگونه این میراث خوشمزه هنوز هم زنده است.

لیست غذاهای معروف شیراز

غذاهای محلی شیراز تنوعی بی‌نظیر از طعم‌ها و عطرها را به نمایش می‌گذارند که هر کدام بخشی از فرهنگ این شهر را بازتاب می‌دهند. در این بخش، با 5 مورد از معروف‌ترین غذاهای سنتی شیراز آشنا می‌شویم که نه تنها در میان مردم محلی محبوب‌اند، بلکه گردشگران را هم شیفته خود کرده‌اند. همراه با توضیحات، دستور پخت شیرازی هر غذا رو هم ارائه می‌دیم تا بتونید طعم غذاهای اصیل شیراز رو در خانه تجربه کنید.

1. کلم‌پلو شیرازی: ستاره غذاهای محلی شیراز

کلم‌پلو یکی از معروف‌ترین غذاهای سنتی شیراز است که با ترکیب کلم قمری، برنج و سبزیجات معطر درست می‌شه. این غذا در دسته غذاهای اصیل شیراز قرار داره و به خاطر عطر بی‌نظیر و طعم متعادلش، جایگاه ویژه‌ای در سفره‌های شیرازی‌ها داره.

• مواد لازم: برنج (3 پیمانه)، کلم قمری (500 گرم)، گوشت چرخ‌کرده (300 گرم)، سبزی (تره، شوید، ریحان – 200 گرم)، پیاز، زردچوبه، نمک و فلفل.
• دستور پخت شیرازی – کلم‌پلو:
  1. کلم قمری رو خرد کنید و با کمی روغن تفت بدید تا نرم بشه.
  2. سبزیجات معطر رو ریز کنید و به کلم اضافه کنید.
  3. گوشت چرخ‌کرده رو با پیاز رنده‌شده، نمک و ادویه مخلوط کنید و به شکل کوفته‌های کوچک دربیارید.
  4. برنج رو آبکش کنید و مواد رو لایه‌لایه با برنج در قابلمه بریزید و دم بگذارید.
  5. بعد از 40 دقیقه، کلم‌پلو آماده سرو با ماست یا ترشی است.
     این غذا، یکی از بهترین خوراک‌های محلی شیراز برای مهمونی‌ها و دورهمی‌هاست.

2. آش سبزی: طعمی از غذاهای قدیمی شیراز

آش سبزی، یکی از غذاهای قدیمی شیراز است که بیشتر در صبحانه یا مراسم مذهبی سرو می‌شه. این آش با حبوبات، سبزی و کمی گوشت تهیه می‌شه و عطر کاکائو و دارچین، اون رو خاص‌تر می‌کنه.

• مواد لازم: عدس (1 پیمانه)، نخود (نصف پیمانه)، لوبیا سفید (نصف پیمانه)، سبزی (تره و جعفری – 300 گرم)، گوشت (200 گرم)، پیاز، کاکائو (1 قاشق چای‌خوری)، دارچین، نمک و فلفل.
• دستور پخت شیرازی – آش سبزی:
  1. حبوبات رو از شب قبل خیس کنید و بپزید.
  2. گوشت رو با پیاز و ادویه بپزید و ریش‌ریش کنید.
  3. سبزی‌ها رو خرد کرده و به همراه گوشت و حبوبات در قابلمه بریزید.
  4. در آخر، کاکائو و دارچین رو اضافه کنید و 30 دقیقه بذارید جا بیفته.
     این آش، نمونه‌ای از غذاهای اصیل شیراز است که هنوز هم در کوچه‌های این شهر پیدا می‌شه.

3. دوپیازه آلو: سادگی در خوراک‌های محلی شیراز

دوپیازه آلو، یکی از ساده‌ترین و خوشمزه‌ترین غذاهای محلی شیراز است که با پیاز و سیب‌زمینی درست می‌شه. طعم ترش و شیرین این غذا به خاطر رب انار، اون رو به یکی از غذاهای سنتی شیراز تبدیل کرده که طرفدارای زیادی داره.

• مواد لازم: پیاز (4 عدد متوسط)، سیب‌زمینی (3 عدد)، رب انار (2 قاشق غذاخوری)، زردچوبه، نمک و روغن.
• دستور پخت غذاهای شیرازی – دوپیازه آلو:
  1. پیازها رو نگینی خرد کنید و تفت بدید تا طلایی بشن.
  2. سیب‌زمینی‌ها رو مکعبی خرد کنید و به پیاز اضافه کنید.
  3. رب انار، زردچوبه و نمک رو مخلوط کنید و با کمی آب بذارید 20 دقیقه بپزه.
     این غذا گاهی با گوشت هم درست می‌شه، ولی نسخه سنتی اون بدون گوشته و به عنوان یکی از خوراک‌های محلی شیراز شناخته می‌شه.

4. قنبرپلو: عطر و طعم غذاهای اصیل شیراز

قنبرپلو، یکی از متفاوت‌ترین غذاهای سنتی شیراز است که با گوشت، برنج و رب انار تهیه می‌شه. این غذا به خاطر کوفته‌های کوچک و طعم شیرین و ترشش، در میان غذاهای محلی شیراز جایگاه ویژه‌ای داره.

• مواد لازم: برنج (3 پیمانه)، گوشت چرخ‌کرده (400 گرم)، رب انار (3 قاشق غذاخوری)، پیاز، کشمش، گردو (50 گرم)، زعفران، نمک و ادویه.
• دستور پخت شیرازی – قنبرپلو:
  1. گوشت رو با پیاز رنده‌شده و ادویه به شکل کوفته‌های ریز دربیارید و سرخ کنید.
  2. کشمش و گردو رو تفت بدید و با رب انار و زعفران مخلوط کنید.
  3. برنج رو آبکش کنید و با کوفته‌ها و مخلوط رب انار لایه‌لایه دم بگذارید.
     این غذا، یکی از غذاهای اصیل شیراز است که برای مهمونی‌ها عالیه.

5. شکرپلو: شیرینی در غذاهای سنتی شیراز

شکرپلو، یکی از خاص‌ترین غذاهای محلی شیراز است که با برنج و شکر یا شیره درست می‌شه و معمولاً با خورش قیمه سرو می‌شه. این غذا نمونه‌ای از غذاهای قدیمی شیراز است که طعم شیرینش، اون رو متمایز می‌کنه.

• مواد لازم: برنج (3 پیمانه)، شکر (1 پیمانه)، زعفران، خلال بادام و پسته (50 گرم)، روغن.
• دستور پخت غذاهای شیرازی – شکرپلو:
  1. برنج رو آبکش کنید و با زعفران مخلوط کنید.
  2. شکر رو با کمی آب بجوشونید تا شیره بشه و به برنج اضافه کنید.
  3. خلال بادام و پسته رو تفت بدید و روی برنج بریزید و دم بگذارید.
     این غذا با خورش قیمه، ترکیبی بی‌نظیر از خوراک‌های محلی شیراز رو به نمایش می‌ذاره.

6. کوفته هلو: طعمی متفاوت از غذاهای قدیمی شیراز

کوفته هلو یکی از خاص‌ترین غذاهای شیراز است که با وجود اسمش، هیچ ربطی به میوه هلو نداره! این غذا با گوشت و آلو تهیه می‌شه و طعم ترش و شیرینش، اون رو به یکی از غذاهای اصیل تبدیل کرده.

• مواد لازم: گوشت چرخ‌کرده (400 گرم)، آلو بخارا (10 عدد)، پیاز، آرد نخودچی (2 قاشق غذاخوری)، شکر (1 قاشق غذاخوری)، زعفران، نمک و ادویه.
• دستور پخت شیرازی – کوفته هلو:
  1. گوشت رو با پیاز رنده‌شده، آرد نخودچی و ادویه مخلوط کنید و ورز بدید.
  2. داخل هر کوفته یک آلو بخارا بذارید و به شکل گرد دربیارید.
  3. کوفته‌ها رو در سس شکر، زعفران و آب بپزید تا جا بیفته (حدود 40 دقیقه).
     این غذا، یکی از خوراک‌های محلی شیراز است که با برنج یا نون سرو می‌شه.

7. یخنی شیرازی: سادگی در غذاهای اصیل شیراز

یخنی یا آبگوشت شیرازی، یکی از غذاهای قدیمی شیراز است که با مواد اولیه ساده مثل گوشت و سیب‌زمینی درست می‌شه و طعمش با آبلیمو تازه تکمیل می‌شه.

• مواد لازم: گوشت گوسفندی (500 گرم)، سیب‌زمینی (3 عدد)، پیاز، آبلیمو (2 قاشق غذاخوری)، زردچوبه، نمک و فلفل.
• دستور پخت شیرازی – یخنی شیرازی:
  1. گوشت رو با پیاز و زردچوبه بپزید تا نرم بشه.
  2. سیب‌زمینی‌ها رو اضافه کنید و بذارید 30 دقیقه دیگه بپزه.
  3. در آخر، آبلیمو و نمک رو اضافه کنید و با نون سنگک سرو کنید.
     این غذا، نمونه‌ای از غذاهای محلی شیراز است که با سادگی، دل همه رو می‌بره.

8. رب‌پلو: عطر زعفران در غذاهای سنتی شیراز

رب‌پلو، یکی از غذاهای شیراز است که با رب انار و زعفران تهیه می‌شه و طعم ترش و شیرینش، اون رو به گزینه‌ای محبوب برای مهمونی‌ها تبدیل کرده.

• مواد لازم: برنج (3 پیمانه)، رب انار (3 قاشق غذاخوری)، گوشت مرغ یا گوسفندی (300 گرم)، زعفران، پیاز، نمک و روغن.
• دستور پخت شیرازی – رب‌پلو:
  1. گوشت رو با پیاز و ادویه بپزید و ریش‌ریش کنید.
  2. رب انار و زعفران رو با کمی آب مخلوط کنید و به گوشت اضافه کنید.
  3. برنج رو آبکش کنید و با مواد لایه‌لایه دم بگذارید.
     این غذا، یکی از خوراک‌های محلی شیراز است که با ماست عالی می‌شه.

9. حلیم بادمجان: طعمی غلیظ از شیراز

حلیم بادمجان، یکی از غذاهای سنتی شیراز است که با بادمجان، گوشت و کشک درست می‌شه و به عنوان پیش‌غذا یا غذای اصلی سرو می‌شه.

• مواد لازم: بادمجان (5 عدد)، گوشت (200 گرم)، عدس (نصف پیمانه)، کشک (3 قاشق غذاخوری)، پیاز، نعنا داغ، نمک و ادویه.
• دستور پخت شیرازی – حلیم بادمجان:
  1. بادمجان‌ها رو کبابی کنید و پوستشون رو جدا کنید.
  2. گوشت و عدس رو بپزید و با بادمجان له کنید.
  3. کشک و نعنا داغ رو اضافه کنید و بذارید 20 دقیقه جا بیفته.
     این غذا، یکی از غذاهای قدیمی شیراز است که با نون تازه بی‌نظیره.

10. شیرازی‌پلو: ترکیبی از غذاهای محلی

شیرازی‌پلو، یکی از رنگارنگ‌ترین غذاهای شیراز است که با مرغ، زرشک و خلال بادام تهیه می‌شه و عطر زعفرانش، اون رو خاص می‌کنه.

• مواد لازم: برنج (3 پیمانه)، مرغ (500 گرم)، زرشک (50 گرم)، خلال بادام (50 گرم)، زعفران، پیاز، نمک و روغن.
• دستور پخت غذاهای شیرازی – شیرازی‌پلو:
  1. مرغ رو با پیاز و ادویه بپزید و ریش‌ریش کنید.
  2. زرشک و خلال بادام رو تفت بدید و با زعفران مخلوط کنید.
  3. برنج رو آبکش کنید و با مرغ و زرشک لایه‌لایه دم بگذارید.
     این غذا، یکی از خوراک‌های محلی شیراز است که برای مهمونی‌ها حرف نداره.

لیست غذاهای معروف شیراز:

1. کلم پلو شیرازی – پلو مخلوط با کلم، گوشت قلقلی و سبزیجات معطر.

2. دوپیازه آلو – غذای ساده با سیب‌زمینی سرخ‌شده، پیاز و ادویه.

3. یخنی نخود – نوعی آبگوشت محلی با نخود، گوشت و ادویه‌جات.

4. قنبر پلو – پلو با گوشت قلقلی، خرما، کشمش و ادویه‌های معطر.

5. آش سبزی شیرازی – آش خوش‌طعم با سبزی، حبوبات و گوشت.

6. لوبیا پلو شیرازی – پلو مخلوط با لوبیا چشم‌بلبلی، گوشت و ادویه‌های خاص.

7. کوفته هلو – کوفته‌ای متفاوت از گوشت، برنج، آلو و طعم‌دهنده‌های سنتی.

8. اشکنه شیرازی – غذای ساده و سریع با تخم‌مرغ، سبزیجات و آب‌دوغ.

9. حلیم بادمجان شیرازی – ترکیبی خوشمزه از بادمجان، گوشت، عدس و کشک.

10. آش ماست شیرازی – آش سبک با ماست، سبزی و حبوبات.

11. شیرازی پلو – پلو معطر با زرشک، خلال بادام، خلال پسته و گوشت مرغ.

12. پلو اسفندی – پلو مخصوص با عدس، کشمش و ادویه‌جات محلی.

13. باقالی پلو با ماهیچه – غذای مجلسی شیراز با باقالی پلو و گوشت خوش‌طعم.

14. ته‌چین شیرازی – ته‌چین لذیذ با گوشت یا مرغ و زعفران فراوان.

15. آب پیازک – سوپ سنتی شیراز با پیاز، گوشت و ادویه‌های محلی.

16. کباب لاری – کبابی لذیذ و ترد با گوشت مزه‌دار شده مخصوص لارستان.

17. آش کارده – آش خوش‌طعم با سبزی کارده محلی و حبوبات.

18. نان یوخه – شیرینی نازک و سنتی شیرازی همراه با دارچین و شکر.

19. نان فطیر شیرازی – نانی خوشمزه که با روغن، تخم‌مرغ و ادویه طبخ می‌شود.

20. حلوا شیرازی – حلوای خوش‌طعم با نشاسته، زعفران و گلاب.

21. سالاد شیرازی – یه سالاد خوشمزه و ناب دوستداشتنی

ویژگی‌های منحصربه‌فرد غذاهای شیرازی

غذاهای محلی شیراز چیزی فراتر از یک وعده غذایی ساده‌ان؛ اون‌ها ترکیبی از هنر، فرهنگ و طبیعت این شهر رو به نمایش می‌ذارن. یکی از بارزترین ویژگی‌های غذاهای سنتی شیراز، استفاده از مواد اولیه تازه و محلیه. زعفران، آبلیمو، انار، به و سبزیجات معطر مثل ریحان، تره و شوید، طعم و عطری به غذاهای اصیل شیراز می‌دن که در کمتر جایی از ایران پیدا می‌شه. برخلاف غذاهای تند و پرادویه مناطق دیگه، خوراک های محلی شیراز معمولاً ملایم و متعادل‌ان و بیشتر روی طعم طبیعی مواد تأکید دارن. این سادگی و در عین حال خلاقیت، باعث شده که غذاهای قدیمی شیراز مثل یخنی یا دوپیازه آلو، هنوز هم طرفدارای خودشون رو داشته باشن.

یکی دیگه از ویژگی‌های جذاب غذاهای محلی شیراز، تنوع طعم‌هاست. از غذاهای شیرین مثل شکرپلو گرفته تا طعم‌های ترش و شیرین قنبرپلو و کوفته هلو، هر کدوم تجربه متفاوتی رو به شما هدیه می‌دن. این تنوع، ریشه در باغ‌های سرسبز شیراز داره که میوه‌ها و سبزیجات باکیفیتی رو برای آشپزی فراهم می‌کنن. همچنین، دستور پخت غذاهای شیرازی معمولاً با دقت و ظرافت خاصی طراحی شده که نشون‌دهنده ذوق و سلیقه مردمه این منطقه‌ست. مثلاً استفاده از زعفران و خلال بادام در شیرازی‌پلو، یا کاکائو در آش سبزی، جزئیاتی‌ان که این غذاها رو خاص‌تر می‌کنن.

چرا باید غذاهای محلی شیراز را تجربه کنید؟

غذاهای سنتی شیراز فقط یک لیست از خوراکی‌ها نیستن؛ اون‌ها بخشی از هویت و تاریخ این شهر زیبا هستن. از غذاهای قدیمی شیراز مثل آش سبزی که عطرش شما رو به کوچه‌های قدیمی شیراز می‌بره، تا غذاهای اصیل شیراز مثل کلم‌پلو که با هر لقمه، طعم فرهنگ پارسی رو به یادتون میاره، همه و همه ارزش امتحان کردن دارن. اگر به شیراز سفر می‌کنید، حتماً سری به رستوران‌های محلی بزنید و این خوراک محلی شیراز رو بچشید. اما اگه امکان سفر ندارید، نگران نباشید! با دستور پخت های شیرازی که در این مقاله آوردیم، می‌تونید طعم شیراز رو به خونه‌تون بیارید.

شیراز، شهریه که با هر غذا، داستانی از زندگی و عشق به طبیعت رو تعریف می‌کنه. پس چرا خودتون رو از این تجربه محروم کنید؟ چه با پختن یک قنبرپلو خوشمزه در آشپزخونه‌تون، چه با چشیدن غذاهای محلی شیراز در سفر به این شهر، این طعم‌ها رو به زندگی‌تون اضافه کنید و لذت ببرید!

شعرهای قدیمی شیراز

شعرهای قدیمی شیراز همیشه پر از زیبایی و احساسات عمیق هستند. در اینجا چند نمونه از شعرهای معروف شاعران بزرگ شیراز آورده‌ام:

1. حافظ شیرازی:

   • غزل: “اگر عاشق شدی، دست از دنییای فانی بردار
     که هر غم را به دل، چون غم خود می‌کشی.”

     حافظ با اشعار عاشقانه و فلسفی خود شناخته می‌شود و این شعر یکی از آثار معروف او است که به عشق و دلبستگی‌های معنوی اشاره دارد.

2. سعدی شیرازی:

   • گلستان: “بزرگترین هنری که انسان می‌تواند داشته باشد، بخشش است.”

     سعدی در آثارش همواره به اخلاق، حکمت و انسانیت تأکید کرده است و این جمله به یکی از آموزه‌های بزرگ اخلاقی او اشاره دارد.

3. خیام (گرچه او بیشتر به نیشابور نسبت داده می‌شود، اما در دنیای ادب فارسی اغلب در کنار شاعران شیرازی ذکر می‌شود):

   • رباعی: “این نیز بگذرد، این نیز بگذرد،
     در همین شب تیره، روزی خواهد آمد.”

     خیام در رباعیات خود بیشتر بر مفاهیم فلسفی و گذر زمان تأکید می‌کند و این رباعی از مشهورترین اشعار او است.

جدول ارزش غذایی غذاهای معروف شیراز

پیج اینستاگرامی وان تاچ فود را فراموش نکنید. حتما نظرات و پیشنهادات خود را برای ما ارسال نمایید. برخی از تصاویر از پیج خوب nooshincheff برداشته شده است.