یاپراک سارما (yaprak sarma)، یکی از اصیل‌ترین و محبوب‌ترین غذاهای ترکی است. در هر فصلی از سال که به ترکیه سفر کنید، نام این غذا را در منوی رستوران‌های این کشور میبینید. یاپراک سارما غذای ناآشنایی برای ما ایرانی‌ها نیست!
یاپراک در زبان ترکی به معنای برگ است و سارما نیز معنای پیچیدن را می‌دهد. بنابراین، یاپراک سارمای ترکی همان دلمه‌ی برگ موی خودمان است که کمی با نسخه ایرانی آن تفاوت دارد. در این مقاله طرز تهیه یاپراک سارما را توضیح داده و اطلاعاتی در مورد این غذا در اختیارتان قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.
تاریخچه یاپراک سارما
یاپراک سارما یکی از غذاهای بومی ترکیه است که در منطقه مدیترانه و اطراف آن طبخ می‌شود. ایده این غذا از دلما گرفته شده است. غذایی که اولین بار در دوران اسکندر مقدونی و توسط یونانی‌ها و ترک‌ها درست شد. آن‌ها برگ‌های کلم یا مو را با برنج و سبزیجات پر می‌کردند و می‌پختند. یاپراک سارما کمی متفاوت‌تر از دلما است.
سارما در زبان ترکی به معنای “چیز پیچیده شده” است و دلما معنی “پر شده” را می‌دهد. ترک‌ها مواد پیچیده شده در برگ انگور، برگ شاتوت یا کلم را سارما میگویند و موادی که در شکم بامجان، فلفل دلمه‌ای، گوجهفرنگی یا مانند آن ریخته می‌شود، دلما می‌دانند. دلما و سارما از جمله غذاهای خاورمیانه، مدیترانه و کشورهای حوزه بالکان محسوب می‌شوند و جزو پرطرفدارترین غذاها می‌باشند.
سارما در کشورهایی چون مولداوی و رومانی نیز به سبک دیگری تهیه می‌شود و سارمله نامیده می‌شود. برای تهیه سارمله از گوشت خوک استفاده می‌کنند و پس از اضافه کردن برنج، تخم‌مرغ، شوید و آویشن، آن را در برگ کلم می‌پیچند. صرب‌ها این غذا را با مواد گیاهی و برگ کلم آماده می‌کنند.
کشورهای حوزه بالکان و کروات‌ها غذایی با نام سارما دارند و برای تهیه آن گوشت چرخشده را در برگ کلم می‌پیچند. در مجارستان به این ترکیب کلم پر گفته می‌شود. موارد مشابه این در کشورهایی چون لهستان، روسیه، اوکراین، جمهوری چک و اسلواکی نیز وجود دارد. گونه ایرانی آن را دلمه برگ مو است که در آذربایجان و ارمنستان نیز تهیه می‌شود.
جدول زمانبندی طرز تهیه یاپراک سارما
| زمان آماده سازی | 30 دقیقه |
| زمان پخت | یک ساعت |
| زمان اضافی | — |
| مجموع زمان | یک ساعت و 30 دقیقه |
| تعداد سرو | 5 نفر |
| مقدار سرو | تعدادی |
مواد اولیه برای تهیه یاپراک سارما
- گوشت چرخشده 300 گرم
- برنج 3 فنجان
- برگ مو به اندازه لازم
- پیاز بزرگ یک عدد
- روغن زیتون نصف فنجان
- سیر 2 حبه
- جعفری تازه نصف دسته
- نعناع خشک یک قاشق چایخوری
- رب گوجهفرنگی 2 قاشق غذاخوری
- پول بیبر (فلفل ترکی عربی) یک قاشق چایخوری
- زیره یک قاشق مرباخوری
- نمک و فلفل سیاه به اندازه لازم
- لیمو ترش یک عدد
آموزش مراحل تهیه یاپراک سارما
مرحله اول: آماده‌سازی برگ مو
ابتدا باید تعدادی برگ مو تهیه کنید. بهتر است برگ‌هایی را انتخاب نمایید که تازهتر و جوان‌تر هستند. برگ‌ها را به خوبی بشویید و دم آن‌ها را با قیچی جدا کنید. دقت داشته باشید که با احتیاط این کار را انجام دهید تا برگ پاره نشود. یک قابلمه پر از آب را بر روی حرارت قرار دهید تا به جوش بیاید. سپس برگ‌ها را به مدت 3 دقیقه در آب درحال جوش بیندازید تا کمی نرم شود و آماده‌ی پیچیدن گردد.
مرحله دوم: آماده‌سازی مواد داخلی
برنج را از قبل خیس کنید و کمی بجوشانید. دقت داشته باشید که برنج باید نیم‌پز و زنده باشد و نرم نشود. حبه‌های سیر و پیاز را به صورت ریز خرد کنید و در یک کاسه بریزید. جعفری را پس از تمیز کردن، بشویید و خرد نمایید. جعفری خرد شده را به پیاز و سیر اضافه کنید.
گوشت چرخشده و برنج نیم‌پز شده را نیز در کاسه بریزید و ادویه‌جات شامل پول بیبر، نعناع خشک شده، زیره، فلفل سیاه و نمک را نیز به آن اضافه نمایید. مواد را خوب هم بزنید تا کاملا مخلوط شوند.
مرحله سوم: پیچیدن یاپراک سارما
پیچیدن برگ‌ها مهم‌ترین مرحله تهیه یاپراک سارما است. یک عدد برگ مو را باز کنید و به اندازه یک قاشق از مواد را روی قسمت زیرین آن بگذارید. دو طرف برگ را تا کنید و روی مواد بیاورید. سپس برگ را از پایین به سمت بالا لوله کنید.
مرحله چهارم: پخت یاپراک سارما
قابلمه‌ای با اندازه مناسب انتخاب کنید. کف قابلمه را چرب کنید و چند دانه برگ را ته قابلمه بگذارید. برگ‌های پیچیده شده را به طور مرتب در قابلمه قرار دهید و در کنار هم بچینید. لیمو ترش را به صورت حلقه‌ای برش بزنید و روی برگ‌های پیچیده شده قرار دهید.
یک بشقاب را به صورت برعکس روی برگ‌ها بگذارید تا در حین پخت باز نشوند. در انتها یک لیوان آب جوش، روغن زیتون و رب گوجهفرنگی را با هم ترکیب کرده و در قابلمه بریزید. قابلمه را بر روی حرات ملایم قرار دهید. حدود یک ساعت زمان برای پخت یاپراک سارما کافیست.
فیلم طرز تهیه یاپراک سارما ترکیه
نکات مهم در تهیه یاپراک سارما
- اگر به برگ تازه مو دسترسی ندارید، می‌توانید از کنسرو برگ مو که به صورت آماده در بازار موجود است، استفاده کنید.
- یکی از نکاتی که در تهیه یاپراک سارما باید به آن توجه داشته باشید، نوع برگ انگور استفاده شده است. برگ‌های بزرگ و انعطاف‌پذیر که به خوبی پیچیده شوند و طعم و بافتی عالی داشته باشند. انگور بدون دانه تامپسون بهترین برگ‌ها را برای تهیه یاپراک سارما دارد.
- در برخی از دستورالعمل‌ها از گوجه خرد شده نیز در کنار دیگر مواد استفاده می‌شود. برای این کار یک گوجه فرنگی را خرد کنید و آن را به مخلوط گوشت اضافه نمایید.
- اگر گیاهخوار هستید، می‌توانید گوشت را از این غذا حذف کنید و مقدار بیشتری برنج اضافه کنید.
- یاپراک سارما یکی از پرطرفدارترین غذاهای ترکی است که بر روی سفره خانواده‌ها نیز قرار دارد. هر خانواده بسته به ذائقه خود تغییراتی در این غذا ایجاد می‌کند و مزه‌ای متفاوت به آن می‌دهد. در برخی موارد دیده می‌شود که برای دادن مزه شیرین در کنار ترشی آب‌لیمو، از مقداری مویز نیز در این غذا استفاده می‌کنند. گاهی اوقات نیز مغز گردو یا فندق به مواد داخلی برگ مو اضافه می‌کنند.
خواص یاپراک سارما
یکی از اصلی‌ترین موادی که در تهیه یاپراک سارما مورد استفاده قرار می‌گیرد، برگ انگور است. جالب است بدانید که برگ انگور علاوه بر مزه خوبی که دارد، دارای ارزش غذایی بالا و خواص درمانی نیز می‌باشد.
از جمله مواد مغذی موجود در برگ انگور می‌توان به پروتئین، اسیدهای چرب امگا 3، ویتامین A، C، E، K،B6، نیاسین، آهن، زینک، فولات، فسفر، سدیم، منیزیوم، کلسیم، منگنز، کولین، مس و سلنیوم اشاره کرد. برگ مو فواید بسیاری برای بدن دارد که در ادامه چند مورد از آن‌ها را بیان می‌کنیم.
- برگ مو برای مشکلات التهابی بسیار مفید بوده و برای مواردی چون ورم مفاصل و ورم لوزه پیشنهاد می‌گردد. در صورتی که دچار التهاب مزمن هستید، می‌توانید از برگ مو برای تسکین آن استفاده کنید.
- برگ مو برای کنترل قند خون بسیار مفید است. این برگ حاوی فیبر رژیمی می‌باشد و می‌تواند میزان گلوکز خون را کاهش دهد.
- فیبر موجود در برگ انگور عملکرد دستگاه گوارش را بهبود می‌بخشد و باعث جذب آسان‌تر مواد غذایی می‌گردد. علاوه بر این، فیبر به هضم بهتر غذا کمک کرده و از یبوست نیز جلوگیری می‌کند.
- روی موجود در برگ انگور از مخاط روده محافظت کرده و با بهبود عملکرد آن باعث درمان بیماری اسهال می‌گردد.
- برگ مو سرشار از آهن است و مصرف آن برای پیشگیری از کم‌خونی پیشنهاد می‌شود.
- تقویت سیستم ایمنی بدن از دیگر فواید برگ مو است. این برگ مقادیر بالایی از ویتامین C را در خود جای داده است. این ویتامین با رادیکال‌های آزاد موجود در بدن مبارزه کرده و احتمال بروز بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.
- آنتی‌اکسیدان‌های موجود در برگ انگور از جهش‌های سلولی جلوگیری کرده و از بدن در مقابل رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. در نتیجه احتمال بروز بیماری‌هایی چون سرطان کاهش پیدا می‌کند.
- منگنز از دیگر مواد موجود در برگ انگور می‌باشد. این ماده در تشکیل بافت غضروفی نقش دارد و از مشکلاتی چون ورم مفاصل جلوگیری می‌کند.
- پتاسیم موجود در انگور برای حفظ انقباض طبیعی قلب بسیار مفید بوده و به بهبود عملکرد قلب کمک می‌کند.
- کلسیم برای تقویت استخوان‌ها و استحکام آن‌ها بسیار مفید است و از پوکی استخوان در سنین بالا جلوگیری می‌کند.
- منیزیم موجود در برگ انگور به عنوان شل‌کننده عضلات عمل کرده و میزان گرفتگی آن‌ها را کاهش می‌دهد.
- از دیگر خواص برگ مو می‌توان به فواید آن برای سلامتی پوست اشاره کرد. برگ انگور سرشار از ویتامین E است. این ویتامین یکی از مفیدترین ویتامین‌ها برای حفظ سلامت پوست می‌باشد. علاوه بر این، ویتامین C موجود در برگ انگور خاصیت روشن‌کنندگی دارد و باعث روشن‌تر شدن و شاداب‌تر شدن پوست می‌شود.
- ویتامین A موجود در برگ انگور برای سلامتی چشم‌ها بسیار مفید بوده و از بینایی انسان محافظت می‌کند.
- ویتامین B از سیستم عصبی بدن محافظت می‌کند، عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد و از زوال عقل و بیماری‌های ناشی از آن پیشگیری می‌کند.
- اسید فولیک یکی از مهم‌ترین مواد موجود در برگ انگور است که مصرف آن به بانوان باردار توصیه می‌شود. مصرف این ماده برای رشد مغز و سیستم عصبی جنین ضروری است.
توضیحات مهم و ضروری در تهیه یاپراک سارما ترکی اصل
در تهیه یاپراک سارماعلاوه بر برگ انگور از مواد دیگری چون گوشت، جعفری، برنج، روغن زیتون و … نیز استفاده می‌شود. هرکدام از این مواد خواص فوق‌العاده‌ای برای بدن دارند و برای حفظ سلامت بدن ضروری هستند. گوشت قرمز حاوی مقادیر بالایی از پروتئین می‌باشد و سرشار از آهن است. مصرف این ماده بسیار ضروی است و باید در رژیم غذایی انسان گنجانده شود.
برنج یکی از مهم‌ترین و پرمصرف‌ترین اقلام غذایی جهان است. این ماده ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلفی را در خود جای داده و فواید بسیاری برای بدن دارد. از جمله خواص برنج می‌توان به تأمین انرژی، تثبیت سطح قند خون، بهبود حرکات روده، کنترل فشار خون، تقویت سلامت قلب و عروق و … اشاره کرد.
روغن زیتون یکی از سالم‌ترین روغن‌های غذایی است. این روغن چربی اشباع نشده بالایی دارد و سطح کلسترول خون را در حالت طبیعی نگه میدارد. جعفری سرشار از ویتامین A و K است و مقادیر بالایی از آهن ، مس و فولات را نیز در خود جای داده است. از جمله خواص جعفری می‌توان به حفظ سلامت کلیه‌ها، تنظیم دستگاه گوارش، درمان اسهال، کاهش التهاب، کاهش درد مفاصل، حفظ سلامت قلب، کبد و غدد اشاره کرد.
سخن پایانی در طرز تهیه یاپراک سارما ترکی
طرز تهیه یاپراک سارما را بصورت کامل و کاربردی قرار داده ایم تا شما عزیزان بتوانید بهترین طرز بالیک اکمک، این ساندویچ پرطرفدار ترکیه ای را در منزل برای عزیزانتان تهیه نمایید. شما عزیزان می بایست مراحل کار را بصورت کامل و دقیق انجام دهید تا یک بالیک اکمک را تهیه و طبخ کنید.
مرکز آموزش آنلاین آشپزی 1TouchFood بهترین ها را برایتان به ارمغان آورده است. این مقاله باز هم به روزرسانی خواهد شد. پس با ما باشید. به شما عزیزان توصیه می کنیم مطلب جالب بهترین بازی های موبایل برای آشپزی 10 بازی را نیز مطالعه کنید.
سعی داشته باشید که از همه مقالات و مطالب آموزشی ما استفاده کنید. هر روز با یک یا چند دستور پخت غذایی مناسب با شما عزیزان هستیم. جدول ارزش غذایی و لیست انواع غذاهای ایرانی و آنالیز غذا های ایرانی هم بسیار خواندنی هستند. شما می توانید در دوره های آموزش آشپزی نیز شرکت نمایید. با آرزوی آشپزی عالی برایتان
اپلیکیشن آموزش آنلاین آشپزی را حتما نصب کنید و به عنوان یک کتاب دیجیتالی آشپزی از آن استفاده کنید.
ترجمه و نگارش : سایت آشپزی
طرز تهیه یاپراک سارما (دلمه برگ مو ترکی) 5 نفره - آموزش آنلاین آشپزی
یاپراک سارما (yaprak sarma) از اصیل‌ترین و محبوب غذاهای ترکی است طرز تهیه یاپراک سارما یا همان دلمه برگ مو ترکی دلمه برگ مو ترکیه از بهترین و اصل خوشمزه مجلسی
نوع: دلمه
سبک آشپزی: ترکی
کلمات کلیدی: یاپراک سارما (دلمه ترکی)
بازده دستورالعمل: 5
کالری: 220
زمان آماده سازی: PT0H30M
زمان پخت و پز: PT1H00M
زمان کل: PT1H30M
اجزاء دستورالعمل:
- گوشت چرخشده 300 گرم
- برنج 3 فنجان
- برگ مو به اندازه لازم
- پیاز بزرگ یک عدد
- روغن زیتون نصف فنجان
- سیر 2 حبه
- جعفری تازه نصف دسته
- نعناع خشک یک قاشق چایخوری
- رب گوجهفرنگی 2 قاشق غذاخوری
- پول بیبر (فلفل ترکی عربی) یک قاشق چایخوری
- زیره یک قاشق مرباخوری
- نمک و فلفل سیاه به اندازه لازم
- لیمو ترش یک عدد
راهنمای دستورالعمل: یاپراک سارما (yaprak sarma) یا همان دلمه برگ مو ترکی ، یکی از اصیل‌ترین و محبوب‌ترین غذاهای ترکی است. در هر فصلی از سال که به ترکیه سفر کنید، نام این غذا را در منوی رستوران‌های این کشور میبینید. یاپراک سارما غذای ناآشنایی برای ما ایرانی‌ها نیست! آموزش کامل را مشاهده کرده اید. نوش جانتان
5
